వినాయకచవితి శుభాకాంక్షలతో
శుక్లాంబర ధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం
ప్రసన్న వదనం ధ్యాయేత్ సర్వ విఘ్నోపశాంతయే
వక్రతుండ మహాకాయ సూర్యకోటి సమప్రభ
అవిఘ్నం కురుమే దేవ సర్వ కార్యేషు సర్వదా
xxxx
సదా బాలరూపం లంబోదరం మహోదారం
అంబా సుతం మతంగమస్తకం కరే పుస్తకం
మూషికారూఢం ప్రశాంతేంద్రియం జ్ఞాన దీప్తం
సర్వ విఘ్న నాశకం గణేశం ప్రణమామ్యహం
అంబా సుతం మతంగమస్తకం కరే పుస్తకం
మూషికారూఢం ప్రశాంతేంద్రియం జ్ఞాన దీప్తం
సర్వ విఘ్న నాశకం గణేశం ప్రణమామ్యహం
xxxx
గజాననం భూతగణాధి సేవితం కపిత్థ జంబూ ఫలసార భక్షిణం
ఉమాసుతం శొకవినాశ కారణం నమామి విఘ్నేశ్వర పాద పంకజం
ఓం ప్రణమామ్యహం శిరసా దేవం గౌరీ పుత్రం వినాయకం
భక్తవత్సలం స్మరేన్నిత్యం ఆయుః కామ్యార్ధ సిద్ధయే
వక్రతుండం, ఏకదంతం, కృష్ణ పింగళాక్షాం, గజవక్త్రం,లంబోదరం,వికటం, విఘ్నరాజం, ధూమ్ర వర్ణం, ఫాల చంద్రం, వినాయకం,గణపతిం, గజాననం -ఇతి ద్వాదశ నామాని స్మరేన్నిత్యం, న విఘ్న భయం, తస్య కామ్యార్ధ సిద్ధిం లభతే ; ఇతినారద కృత సంకష్ట హర స్తోత్రం
గణేశ పంచ శ్లోకి
1. ప్రణమామి గుణ నాయకా, భూత గణ నాయకా
చతురాక్షరజీవికా, అజ్ఞానేభ దైత్యాంతకా,
విశ్వవిధాయకా, జ్ఞానప్రదాయకా, వినాయకా
పాలయమాం జగదేక విఘ్న రోధక దీపికా!
అయోనిజా! సదా ప్రపూజ్యా! ప్రతిబంధ నిజఘ్నీ!
విజయ గణపతీ విద్యా పతీ వికట మూర్తీ
సముపార్జిత మాతాతాతస్య మహనీయ శక్తీ!
మతంగ మస్తకం హస్తే పుస్తకం మూషికారూఢం
కుంచిత తుండం అకుంచిత పరాక్రమం, నితాంత
ద్యుతిం, ప్రశాంతేంద్రియం, వ్యాసాది పూజితం గణేశం
!
4. వందే లంబోదరా! భక్త మందారా! దయా మందిరా
భవ బంధ హరా, వుందురు వాహనా, మహోదారా
సురేశ్వరా, శూర్పకర్ణా, కందర్పాంతక నందనా,
దదాతు ధీశక్తి పరాశక్తి
పుత్రా! సుక్ర తూయా!
5. ప్రాంజలి సంసక్త కుంజర శీర్షా, భక్త రంజకా
ప్రజ్వలిత తేజో స్వరూపా! సురనర ప్రపూజ్యా, ద్విజా
ఆకర్ణయతే ప్రజార్తి,అమృతో దారా, అంబా సుతా
ప్రదత్తే సర్వకార్య సిద్ది చతుర గణపతే!
I thank all the visitors of this blog.
(revised on 27-08-2019)
Vigneswara is the Lord of success and destroyer of obstacles to gain knowledge, wisdom and wealth.
Lord Ganesha is known from Vedic culture. He is
also known as the ultimate God. We know him as the son of Parvathy, with an elephants head. He is
intelligent and brave.
He is an excellent scribe; as the
great saint and poet VedaVyasa dictates the slokas of Mahabhatha he
inscribed them on dry Borassus leaves without any break. A scribe
requires good knowledge of language, concentration and physical stamina. Why
should we remember Lord Vigneswara, because to learn the things perfectly,
without any inhibitions. He never feels ashamed to be a scribe, his humbleness,
dedication should be respected, worshiped. We have to learn to complete the
tasks even though there are difficulties and hurdles, we have to remember Lord
Vigneswara, and pray him to give us energy to work like him. He is a good
example to boost our mental capabilities. If everyone works like Lord
Ganesha our country regains the great traditions and riches. May God
Ganesha bless every one with good mental makeup.It is a festival of Nature.
కొండంత దేవుడికి కొన్ని పత్రాలతో కొండంత స్థిర చిత్తంతో చేసే పూజ శుభకరము. పూజ కు వుపయోగించే పవిత్ర మైన మొక్కల గురించి తెలియ జేయాలన్న ఆశ తో చేసే ప్రయత్నం ఇది.చిత్రం క్రింద దాని సమాచారం సంక్షిప్తం గా ఇవ్వడం జరిగింది. పత్రిని అమ్మే వారు శాస్త్రము లో చెప్పినవి కాక వారికి దొరికినవి తెచ్చి అమ్ముతున్నారు. అటువంటి మొక్కల వలన కొన్ని రకాల అల్లెర్జిలు రావడానికి అవకాశం వుంది.
పూజ కుపయోగించే ప్రతిమను మట్టి తో చేసినది , విషపూరిత రంగులు వేయనిదానిని పూజించండి.Respect our Nature. Be Eco friendly. Wish you a Happy and Healthy Vinayaka chavithi.
ఏక వింశతి -21 పత్రాలు - పత్రి పూజ : వీటిలో విష్ణువుకు ప్రీతికరమైనవి కొన్ని, శివునికి ప్రీతికరమైనవి కొన్ని, పార్వతి మాతకు ప్రీతికరమైనవి కొన్ని వున్నాయి. కొన్ని ఔషధ మొక్కలు, కొన్ని మధుర ఫలాలను ఇచ్ఛేవి , కొన్ని విషపు మొక్కలు, కొన్ని ముళ్ళవి, కొన్ని వృక్షాలు కొన్ని చిన్న గుల్మా లు వున్నాయి . వీటి లక్షణాలను విశ్లేషిస్తే వేదాంతము కొంత తెలుస్తుంది.
వినాయకునికి గల ముఖ్యమైన 21 నామాలు , ఒక్కో నామము తో స్మరించినపుడు ఉపయోగించే పత్రము , దాని Botanical name; Telugu names and photographs are provided for correct and easy identification.
1.Sumukhaya Namaha.: సుముఖాయ నమః(My salutations for a good spokesman)
Leaf used: Sanskrit name: మాచీ పత్రం- తెలుగు పేరు : దవనం
Botanical name: Artimissia pallense (Family: Asteraceae) .
It is a small aromatic herb. It is a cultivated plant. ఇది సుగంధ భరితమైన మొక్క . దనుజ వైరికి ప్రీతి కరమైనది దవనం.
(Significance: though small and short, may not be handsome, speak with pleasantness , use sweet words without hurt, your greatness spread like fragrance)
 |
| Artimissia .pallense (దవనం) |
–Botanical name: Artmisia indica (మాచ పత్రి )
Medicinal Use: Aromatic, tonic, anti malarial & digestive.
In some versions it is "Davanam", in others it is "Maacha patri" Any of these plants may be used. Both have anti insecticidal properties.
 |
| Artmisia indica/ A.vulgaris మాచ పత్రి |
Leaf used: : Brihatipatram, బృహతీ పత్రం(Sanskrit) (Telugu లో Vakudu -వాకుడు, నేల ములగ /నేల వంకాయ/ వెర్రి వంగ / వార్తకి / చల్ల ములగ అనికూడా అంటారు )
Botanical name: Solanum surettense/ Solanum xylocarpum (Family: Solanaceae)
An armed shrub found in waste places.ఇది అన్ని భాగాలపై ముళ్ళను కలిగి ఉంటుంది . ఆయుర్వేదం లో దీన్ని దశమూలాల్లో ఒకటి గా చెప్తారు . ఇది నేలపైన సమాంతరంగా పరుచుకొని పెరుగుతుంది; దీని కాయలు చిన్న వంకాయల వలె పసుపు పచ్చగా ఉంటాయి. తీగలాగా పెరిగి ఎర్రటి కాయలనిచ్చే ది ఇదీ వేరు.
Medicinal Use: In Ayurveda it is used to manage edema, worm-infestation, skin diseases, indigestion and as diuretic.
(Significance: to handle the army one should be harsh outward, should be armed in all aspects to prevent the enemy- like this spiny plant)
 |
| Solanum surattense |
Leaf used: (Sanskrit) Bilvapatram బిల్వ; (Telugu -Maredu మారేడు)
Botanical name: Aegle marmelos (Family: Rutaceae)
Medicinal Use: Leaves, fruit, stem and roots
of this tree at all stages of maturity are used as medicine against various
human ailments; such as asthma, anemia, fractures, healing of wounds, swollen
Joints, high blood pressure, jaundice, diarrhea, and typhoid and for the
management of diabetes mellitus in Ayurveda. Fruit pulp is used as
coolant, to control loose motions, and in gastric problems.
Commonly found in temples.శివాలయాల్లో తప్పనిసరిగా ఉంటుంది; ఇపుడు ఇళ్లలో కూడా పెంచుకుంటున్నారు . ముళ్ళున్న పెద్ద చెట్టు. (Significance: Gowri means pure white or knowledge; son of knowledge is also knowledgeable; one should be strong in three ways; in Mythology this tree is said to be arise from the sweat of Goddess Parvathi, hence it is dear to lord Shiva. Uma is the short form of Om (అ+ఉ+మ) బిల్వ పత్రం లోని మూడు దళాలు త్రిగుణాలకు , త్రిలోకాలకు, సృష్టి స్థితి లయ కు ప్రతీకలు గా , భావిస్తారు. )
 |
| Aegle marmelos మారేడు |
Leaf used: (Sanskrit) Durvara patraదూర్వార; (Telugu)Garika గరిక
Botanical name: Cyanodon dactylon (Family:Poaceae) All grasses are not garika. this is small grass found in fields.
Beware of other grasses; It is often replaced by darbha/ Imperita or some times by Typha in Patri. They cause mild allergy.
దర్భ వేరు గరిక వేరు ; దర్భ విష్ణువుకు ప్రీతీ కరమైనది . దర్భ గడ్డిని ఆసనము గా, వైదిక క్రతువులో దీనిని చేతిలో ఉంచుకుని తర్పణము ఇస్తారు. దర్భ ఆకు మొనదేలి ఉంటుంది.
గరిక చిన్నదిగా వుంది మృదువుగా ఉంటుంది .వినాయక పూజకుగరిక ను వాడాలి.
Medicinal Use: Tender leaves are used as leafy vegetable; it is used in biliousness, vomiting, burning sensation, hallucinations, fever, chronic diarrhea and dysentery, ophthalmia and in skin diseases.
(Significance:
An elephant is a herbivore, with small grass like devotion we can win elephant
like large god; in mythology it is said to have arise from the hair of
Prajapati)
 |
| గరిక Cyanodon dactylon |
Leaf used: (Sanskrit)Dattura ptra (Telugu)ఉమ్మెత్త
Botanical name : Datura metal or D.stramonium either can be used(Family:Solanaceae)
A herb in waste places.flowers large, white or pink, fruit spiny. The leaf, flower and seed are poisonous. తెల్లని లేదా ఊదా రంగు పెద్ద పూలతో ముళ్ల కాయలతో వుండే చిన్న చెట్టు , విషపూరితం
Medicinal Use:It is used to treat asthma, cough, rheumatism, muscle pain and dog bite.
(Significance: As lord Shiva bear poison in his throat this plant also have poisonous seeds, in some hallucination Shiva be headed Ganesh and after knowing that he is the creation of Goddess Parvathi his wife he gave rebirth to him by adhesing the head of an elephant )
 |
| Datura metal ఉమ్మెత్త |
Leaf used: (Sanskrit)Badari patra బదరీ పత్రం; (Telugu-Regu రేగు ;
Botanical name : Zizyphus mauritiana/ Z.jujba(Family:Rhamnaceae)
Medicinal Use: Fruits are eaten fresh or dried; they are astringent, cooling, stomachic, styptic, and laxative. Bark is used in bone fracture.The purified resin makes the high-quality shellac. Habitat: An armed shrub in forests or in waste places.చిన్న ముళ్ళుండి పొదలాగా పెరుగుతుంది
Mythological significance: When Lord Vishnu undergoing a great penance at Himalayas, Badri Vriksham gives shade to him. Hence it is considered as sacred tree.It is said to have admnistered by "Ashwani devathalu" the divine doctors used this fruit for strength)
 |
| రేగు Zizyphus jujuba |
Leaf used: (Sanskrit)Apamarga patraఅపామార్గ, (Telugu)Uttareni ఉత్తరేణి -
Botanical name Achyranthes aspera (Family:Amaranthaceae)
Medicinal Use:The plant is useful in eye and liver complaints, rheumatism, scabies and other skin diseases. The branches are used as tooth brushes. Decoction of whole plant is diuretic and used in renal dropsy. Root is used for scorpion bite. the leaf is cooked as leafy vegetable)
Habitat: A herb found in waste places.దీనికి పొడవైన ముళ్లవంటి చిన్న పూలున్న కాడలు కొమ్మల చివర ఉంటాయి . రోడ్లవెంబడి కలుపు లాగ పెరిగే చిన్న చెట్టు
Mythological significance: The dried stems and seed are used in "Homas" especially in Raajasuya yaagam; it is believed this plant diverts the enemies from us, hence apaa maarga; it is by his intelligence he won the race ahead of his brother Karthikeya)
 |
| ఉత్తరేణి Achyranthus aspera |
Leaf used: (Sanskrit)Tulasi (Telugu)Tulasi తులసి -
Botanical name: Ocimum sanctum (Family:Lamiaceae)
Medicinal Use:The leaves are used to manage common cold, teeth ache, skin problems like eczema, earache. It is widely used in home remedies.Anti kapha, to control skin and respiratory diseases. The dried stems are made into beeds, a chain made of these beeds is considered as auspicious.
A sacred herb grown in house holds and temples
Significance in Mythology: Vrinda a synonym to Tulasi. Tulasi is regarded as a great worshipper of the god Vishnu. This plant is also considered as a manifestation of Goddess Lakshmi. It is only during Vinaayaka Chavithi Thulasi is used to worship Lord Vigneswara.
 |
| Ocimum sanctum తులసి |
Leaf used: (Sanskrit)Chuta patra (Telugu)Mamidi చూత పత్రం, మామిడి -
Botanical name : Mangifera indica (Family:Anacardiaceae)
Medicinal Use: Fruits are edible;flowers are used in diarrhea, chronic dysentery and chronic urethritis. Extracts of bark, leaves, stem and unripe fruits are used as antibiotics for many ills;tender leaves are considered anti diabetic.
Found in cultivation, also in forests.
Mythological significance: Perfectly ripe mango is often held by Lord Ganesha as a symbol of attainment, regarding the devotees' potential perfection. Mango blossoms are also used in the worship of the goddess Saraswati. Mangoes are considered favourite fruits to Goddess Parvathi. In the war with demons Lord Ganesh broke one of his teeth, to regain the energy mango is needed. )
 |
| Mango మామిడి |
Leaf used: (Sanskrit)Karaveera patraకరవీర పత్రం, (Telugu)Genneru గన్నేరు
Botanical name: Nerium oleander Syn. Nerium indicum(Family:Apocyanaceae)
Some versions indicated that Nerium indicum should be used as it is an Indian plant. Where as Cascabela thevitia is a native of S.America. Both belong to the family Apocyanaceae. Both are poisonous.
Medicinal Use:Diuretic, for heart diseases,poisonous in high doses A shrub found in siva temples.
Mythological significance: When he was beheaded by Shiva he was blessed with an elephant head to regain his life; his shape was thus changed or deformed; the leaves are very poisonous; it is resistant to dry conditions; hence we must withstand like this plant in spite of difficulties. The flower is sacred to Lord Shiva and is offered to the deity. It is also offered to Goddess Parvathy.)
 |
| Nerium indicum గన్నేరు |
Leaf used: (Sanskrit)Vishnukrantham (Telugu)Vishnukrantham విష్ణు క్రాంతం
Botanical name: Evolvulus alsinoides (Family: Convolvulaceae)
నేలమీద పరుచుకొని పెరిగే చిన్న మొక్క దీని నీలి పువ్వులే దీని అందం
Medicinal Use:Improves memory, used for nurological diseases ) A herb in waste lands.
Significance: the flowers are blue like the glow of Lord Vishnu, Vishnu means who dispersed in the entire universe, hence the sky and oceans are blue the lord is also blue)
 |
| Evolvulus alsinoides విష్ణు క్రాంతము |
Leaf used: (Sanskrit)Dadimi patra (Telugu)Danimmaదానిమ్మ
Botanical name: Punica granatum (Family:Punicaceae)
Medicinal Use:To control motions, controls bleeding,anti pitta A cultivated shrub
Significance: it yields a dye, he is the scibe for Veda vyaasa to write Mahabhaaratha, for strength and stamina this fruit is used, it is nutritive hence it is offered)
 |
| Punica granatum దానిమ్మ |
Leaf used: (Sanskrit)Maruvaka patr (Telugu)Maruvam మరువం
Botanical name: Origanum majorana (Family:Lamiaceae)
Medicinal Use:For Rhumatic diseases and skin diseases Cultivated aromatic herb.
Significance: For the supreme lord I offer this pleasant smelled leafy herb ; unless a leader has pleasant qualities he may not win the hearts of his followers)
 |
| Origanum majorana మరువము |
Leaf used: two texts available one is gandaki- Gandaki గండకీ , గందరి అంటే telugu లో చెఱకు, దేవ కాంచనం అని అర్ధములున్నాయి , అందువలన చెఱకు తో పూజించుట సమంజసము(As per Sanskrit dictionary gandaki means having lumps/ nodes with juice ; hence it is appropriate to use Sugarcane)
another text (Sanskrit)Jambeeraజంబీర (Telugu)Gajanimma గజనిమ్మ
Botanical name -Citrus limonium (Family: Rutaceae)
Medicinal Use:Digestive A tree cultivated for its fruits.
Significance: He is so pleasant like moon for such pleasant god we offer sweet tasted sugarcane to bless us with sweet fruits in all walks in life)
 |
| Citrus limonium పెద్ద నిమ్మ |
 |
| గండకీ Saccharum officinarum |
15. Sarveswaraya Namaha: సర్వేశ్వరాయనమః(My salutations to the God for all)
Leaf used: (Sanskrit)Devadaru (Telugu)Devadaru-దేవ దారు
Botanical name -Cedrus deodar (Family:Pinaceae) This plant is found in Himalayas only; hence in South India an alternative is used.https://en.wikipedia.org/wiki/Cedrus_deodara
Medicinal Use:For Skin diseases, anti pyretic.In South India where Cedrus is not available, Erytroxylum is used . It is available in scrub forests.
Cedrus and Erythroxylum have fragrant wood)
16. Herambhaya Namaha: హేరంభాయనమః(My salutations to a boastful hero)
Leaf used: (Sanskrit)Sindhuvara patramసింధువార పత్రం ;(Telugu)Vavili-వావిలి
Botanical name: Vitex nigundo (Family: Verbinaceae)
Medicinal Use: Anti vata, relieve pains in muscles and joints.
A shrub cultivated as a hedge plant or run wild in waste places
. 17. Surpakarnaya Namaha: శూర్పకర్ణాయనమః(My salutations to a winnowing basketed eared god like elephants ears)
Leaf used: (Sanskrit)Jaji patram (Telugu)Jaji.జాజీ
Botanical name : Jasminum angustifolium (Family : Oleaceae)
Medicinal Use:For skin diseases
A twiner in forests
Significance: It is with pleasant odour, it is liked by Parvathi, and Lord Shiva
18. Ibhavaktraya Namaha: ఇభ వక్త్రాయనమః(My salutations to Elephant faced god )
Leaf used: (Sanskrit)Shami patramశమీ ; (Telugu)Jammiజమ్మి
for image click
https://www.flickr.com/photos/45835639@N04/5453607818/in/dateposted/
Botanical name: Prosopis cineraria (L.) Druce,
Syn. Acacia spicigera (Family: Fabaceae/Mimosaceae)
Medicinal Use:Pacifying, digestive A small tree in forests or found in some temples.
Significance in Mythology: the god of fire- Agni hid in the heart of the Shami tree to escape from the wrath of Brighu Maharishi.Shami Tree also represents goddess Durga. This tree is also worshiped by Lord Sri Ram. The wood was used to kindle the sacred fire during Vedic times. Shamipuja – the worshipping of the Shami tree finds mention in both Ramayana and the Mahabharata.
शमी शमयते पापम् शमी शत्रुविनाशिनी ।
अर्जुनस्य धनुर्धारी रामस्य प्रियदर्शिनी ॥
करिष्यमाणयात्राया यथाकालम् सुखम् मया ।
तत्रनिर्विघ्नकर्त्रीत्वं भव श्रीरामपूजिता ॥
19. Vinayakaya Namaha: వినాయకాయనమః(My salutations to lord Vinaayak a great leader)
Leaf used: (Sanskrit)Aswatha patram అశ్వత్థము(Telugu)Ravi రావి , –It is also known as peepal tree, Bhodhi tree.
Botanical name: Ficus religiosa (Family: Moraceae )
Medicinal Use:Digestive ,enhances reproductivity,pacifying ) A tree found in temples especially in Vishnu temples
Significance in Mythology: River Sarswathi is said to be arised from the roots of this tree. It is considered as manifestation of Lord Vishnu. Many sages meditate under this tree.
Lord Budhha attained his spiritual knowledge (Gnana) under this tree; the tree is still seen in Gaya town of Bihar. When this tree unites with Margosa tree the pair is considered as auspicious and worshipped as Lord Vishnu and Lakshmi. This tree is said to have an embodiment of knowledge, hence a great leader should have good knowledge, hence we offer
20. Surasevitaya Namaha: సుర సేవితాయనమః(My salutations to the god who served by deities)
Leaf used: (Sanskrit)Arjuna patra (Telugu)Tella maddi.తెల్ల మద్ది -
Botanical name :Terminalia arjuna(Family: Combritaceae)
Medicinal Use: The decoction of bark is a tonic in heart diseases.
Habitat: Cultivated along roadsides ; Naturally found in forests
Mythological significance: The tree bears the same name as Arjuna, the warrior hero of the epic Mahabharata. Arjuna in Sanskrit means ‘white’. This refers to the white coloured bark of the tree.
According to the Bhagavatha Purana, Nalakuber and Mangriva, the sons of Kubera were cursed to turn into the Arjun tree by Narada. After about 100 years, the two were relieved of the curse by Lord Krishna.It is described in many Puranas, as favourite tree to dieties.
Lord Shiva is compared to this tree, his colour is white like the bark of this tree; a leader should be pure and shine in white hence this tree)
21. Kapilaya Namaha: కపిలాయనమః(My salutations to the god who shines like sacred fire in reddish colour)
Leaf used: (Sanskrit)Arka patramఅర్క (Telugu)Jilledu-జిల్లేడు
Botanical name: Calotropis gigantia (Family: Asclepiadaceae)
Medicinal Use:Anti poisonous, anti vata
Habitat: A shrub in waste places
Mythological significance: It is related to Lord Sun(Arka means Sun), and Shiva is also fond of the flowers of Calotropis. The woody root is used make Lord Ganesh idols, which are considered as auspicious. It is said the plant arise from hot milk carried by Angirasa etc rishis, it generates heat in the body, withstand heat. he shines like Lord Surya/ Kapila
Celebrate the festival in an environmentally friendly way. Since I am a Botany lecturer I have provided the images I got from my camera. This is to educate the unconcerned people on Nature.
Whenever you handle poisonous plants be careful, never put your fingers or hand in the eyes or rub your eyes with the plant sap.
విఘ్నేశ్వరుడు అందరికి సద్భుద్ధిని, శక్తిని, శుభాన్ని ఇవ్వాలని ప్రార్ధిస్తూ ... శుభాకాంక్షలతో, withbest wishes
Leaf used: (Sanskrit)Devadaru (Telugu)Devadaru-దేవ దారు
Botanical name -Cedrus deodar (Family:Pinaceae) This plant is found in Himalayas only; hence in South India an alternative is used.https://en.wikipedia.org/wiki/Cedrus_deodara
Medicinal Use:For Skin diseases, anti pyretic.In South India where Cedrus is not available, Erytroxylum is used . It is available in scrub forests.
Cedrus and Erythroxylum have fragrant wood)
Erythroxylum monogynum దేవదారు
Leaf used: (Sanskrit)Sindhuvara patramసింధువార పత్రం ;(Telugu)Vavili-వావిలి
Botanical name: Vitex nigundo (Family: Verbinaceae)
Medicinal Use: Anti vata, relieve pains in muscles and joints.
A shrub cultivated as a hedge plant or run wild in waste places
 |
| Vitex nigundo వావిలి |
Leaf used: (Sanskrit)Jaji patram (Telugu)Jaji.జాజీ
Botanical name : Jasminum angustifolium (Family : Oleaceae)
Medicinal Use:For skin diseases
A twiner in forests
Significance: It is with pleasant odour, it is liked by Parvathi, and Lord Shiva
 |
| Jasminum angustifolium జాజి |
Leaf used: (Sanskrit)Shami patramశమీ ; (Telugu)Jammiజమ్మి
for image click
https://www.flickr.com/photos/45835639@N04/5453607818/in/dateposted/
Botanical name: Prosopis cineraria (L.) Druce,
Syn. Acacia spicigera (Family: Fabaceae/Mimosaceae)
Medicinal Use:Pacifying, digestive A small tree in forests or found in some temples.
Significance in Mythology: the god of fire- Agni hid in the heart of the Shami tree to escape from the wrath of Brighu Maharishi.Shami Tree also represents goddess Durga. This tree is also worshiped by Lord Sri Ram. The wood was used to kindle the sacred fire during Vedic times. Shamipuja – the worshipping of the Shami tree finds mention in both Ramayana and the Mahabharata.
शमी शमयते पापम् शमी शत्रुविनाशिनी ।
अर्जुनस्य धनुर्धारी रामस्य प्रियदर्शिनी ॥
करिष्यमाणयात्राया यथाकालम् सुखम् मया ।
तत्रनिर्विघ्नकर्त्रीत्वं भव श्रीरामपूजिता ॥
 |
| Prosopis cineraria జమ్మి |
Leaf used: (Sanskrit)Aswatha patram అశ్వత్థము(Telugu)Ravi రావి , –It is also known as peepal tree, Bhodhi tree.
Botanical name: Ficus religiosa (Family: Moraceae )
Medicinal Use:Digestive ,enhances reproductivity,pacifying ) A tree found in temples especially in Vishnu temples
Significance in Mythology: River Sarswathi is said to be arised from the roots of this tree. It is considered as manifestation of Lord Vishnu. Many sages meditate under this tree.
Lord Budhha attained his spiritual knowledge (Gnana) under this tree; the tree is still seen in Gaya town of Bihar. When this tree unites with Margosa tree the pair is considered as auspicious and worshipped as Lord Vishnu and Lakshmi. This tree is said to have an embodiment of knowledge, hence a great leader should have good knowledge, hence we offer
 |
| రావి Ficus religiosa |
Leaf used: (Sanskrit)Arjuna patra (Telugu)Tella maddi.తెల్ల మద్ది -
Botanical name :Terminalia arjuna(Family: Combritaceae)
Medicinal Use: The decoction of bark is a tonic in heart diseases.
Habitat: Cultivated along roadsides ; Naturally found in forests
Mythological significance: The tree bears the same name as Arjuna, the warrior hero of the epic Mahabharata. Arjuna in Sanskrit means ‘white’. This refers to the white coloured bark of the tree.
According to the Bhagavatha Purana, Nalakuber and Mangriva, the sons of Kubera were cursed to turn into the Arjun tree by Narada. After about 100 years, the two were relieved of the curse by Lord Krishna.It is described in many Puranas, as favourite tree to dieties.
Lord Shiva is compared to this tree, his colour is white like the bark of this tree; a leader should be pure and shine in white hence this tree)
 |
| Terminalia arjuna తెల్ల మద్ది |
Leaf used: (Sanskrit)Arka patramఅర్క (Telugu)Jilledu-జిల్లేడు
Botanical name: Calotropis gigantia (Family: Asclepiadaceae)
Medicinal Use:Anti poisonous, anti vata
Habitat: A shrub in waste places
Mythological significance: It is related to Lord Sun(Arka means Sun), and Shiva is also fond of the flowers of Calotropis. The woody root is used make Lord Ganesh idols, which are considered as auspicious. It is said the plant arise from hot milk carried by Angirasa etc rishis, it generates heat in the body, withstand heat. he shines like Lord Surya/ Kapila
 |
| Calotropis gigantia జిల్లేడు |
 |
| వెలగ |
Note:There may be some differences in the texts, in some texts instead of Jambeera patram, gandaki patram is given. the names and order is also slightly different. I have followed the text published by TTD book "sacred plants:
While collecting the leaves for Vinayaka puja, some precautions have to be observed.పత్రి సేకరించే టప్పుడు కొన్ని జాగ్రత్తలు పాటించండి
While collecting the leaves for Vinayaka puja, some precautions have to be observed.పత్రి సేకరించే టప్పుడు కొన్ని జాగ్రత్తలు పాటించండి
Ganneru is a poisonous plant,
swallowing of 1-2 leaves may lead to death in children.గన్నేరు ఆకులు విషము ; పిల్లలు నోటిలో పెట్టుకోకుండా చూడండి
Seeds of Datura are also poisonous, the fruits
are spiny, warn your children while enjoying the festival;ఉమ్మెత్త విత్తనాలు కుడా విషయుతమే . కాయల ముళ్ళు గుచ్చుకోకుండా చూడండి
The latex of Calotropis is a
ophthalmic poison, without any irritation the eye sight is lost if the milky
liquid contacts with the eyes. Observe your
children, and tell them not put the hand in your eyes unless washed with soap.
Till today there is no cure for this poisoning.
ఇక జిల్లేడు పాలు కళ్ళల్లో పడితే చూపు కోల్పోతారు .కాబట్టి చేతులు కళ్ళల్లో పెట్టుకోకుండా చూడండి . చాలామంది తెలియక చూపు కోల్పోతున్నారు , జాగ్రత్త
ఇక జిల్లేడు పాలు కళ్ళల్లో పడితే చూపు కోల్పోతారు .కాబట్టి చేతులు కళ్ళల్లో పెట్టుకోకుండా చూడండి . చాలామంది తెలియక చూపు కోల్పోతున్నారు , జాగ్రత్త
Ziziphus-regu, Maredu, vakudu are
spiny plants, they may hurt you.
రేగు, వాకుడు, మారేడు యివన్నీ ముళ్ళ చెట్లు , ముళ్ళు కళ్ళలో గుచ్చుకోకుండా చూడండి
రేగు, వాకుడు, మారేడు యివన్నీ ముళ్ళ చెట్లు , ముళ్ళు కళ్ళలో గుచ్చుకోకుండా చూడండి
Lord Ganesha is
a God of intellect. He indicates that in this world there are good and bad persons around us like tulasi, garika like non-poisonous plants and
jilledu to ummetta like poisonous plants; but all are useful in some way; "I consider all in similar way; learn how to deal with people like
these thorny or poisonous plants and get the best from them". Good wishes.
ప్రపంచములో మనచుట్టూ విషపు మొక్కల వంటి వారు, ముళ్ళ చెట్ల వంటి వారు, తులసి వంటి పవత్రమైన మంచి వారు వుంటారు , భగవంతుని దృష్టి లో అందరూ సమానమే , అందరిలో ఎంతో కొంత మంచి వుంటుంది , ఎవరి తో యెట్లా ప్రవర్తించాలో తెలుసుకోవడం కూడా తెలుస్తుంది . మన మొక్కల విలువ తెలుస్తుంది.
వినాయకుడికి వెలగ పండు ప్రీతి కరమని భావిస్తారు. కానిదీన్నిపత్రి లో ఉపయోగించరు Since the patri sold in the market contains some weeds which are allergic to humans; Eg. Instead of machipatram, Pitchimachapatri or the congress grass – Parthenium hysterophorus is sold.ప్రపంచములో మనచుట్టూ విషపు మొక్కల వంటి వారు, ముళ్ళ చెట్ల వంటి వారు, తులసి వంటి పవత్రమైన మంచి వారు వుంటారు , భగవంతుని దృష్టి లో అందరూ సమానమే , అందరిలో ఎంతో కొంత మంచి వుంటుంది , ఎవరి తో యెట్లా ప్రవర్తించాలో తెలుసుకోవడం కూడా తెలుస్తుంది . మన మొక్కల విలువ తెలుస్తుంది.
Celebrate the festival in an environmentally friendly way. Since I am a Botany lecturer I have provided the images I got from my camera. This is to educate the unconcerned people on Nature.
Whenever you handle poisonous plants be careful, never put your fingers or hand in the eyes or rub your eyes with the plant sap.
విఘ్నేశ్వరుడు అందరికి సద్భుద్ధిని, శక్తిని, శుభాన్ని ఇవ్వాలని ప్రార్ధిస్తూ ... శుభాకాంక్షలతో, withbest wishes
